Copyright trolling is een onaangename realiteit voor veel webontwikkelaars en site-eigenaren. Stel je voor dat je je inbox controleert en een angstaanjagende juridische eis ziet: iemand beweert dat je een afbeelding of inhoud zonder toestemming hebt gebruikt en ze willen geld. Zijn ze een legitieme rechtseigenaar of proberen ze je gewoon af te persen? In deze gids leggen we uit wat deze trollbedrijven doen, hoe je ze kunt herkennen en welke stappen je (als ontwikkelaar of website-eigenaar) kunt nemen om hun brieven kalm en zelfverzekerd af te handelen. We behandelen ook best practices voor het gebruik van gratis afbeeldingen (van sites zoals Pexels of Unsplash) en hoe je veilig online kunt blijven. Aan het eind ben je beter voorbereid om oplichting van echte claims te onderscheiden en weet je hoe je zonder paniek kunt reageren.
Wat zijn Copyright Trolling Bedrijven?
Het internet zit vol met individuen en bedrijven die proberen hun afbeeldingen, video's en teksten te beschermen – en sommigen doen dat agressief. Copyright trolling bedrijven zijn organisaties (vaak ingehuurd door fotoagentschappen, media-outlets of individuele fotografen) die het web afzoeken naar inhoud die mogelijk zonder licentie is gebruikt. Ze sturen dan massaal aanmaningsbrieven of e-mails naar site-eigenaren met teksten als "Je hebt onze auteursrechtelijk beschermde afbeelding gebruikt; betaal of we klagen je aan." Hoewel legitieme rechthebbenden hun rechten afdwingen, hebben trolls een paar kenmerkende trucjes:
Geautomatiseerde scanning: Ze draaien bots of omgekeerde beeldzoekopdrachten op duizenden websites om mogelijke overtredingen te spotten. Alles, van een gemiste vermelding op een blogfoto tot een achtergrondafbeelding op een forum, kan worden gemarkeerd.
Massa-eisen: In plaats van één persoon tegelijk te benaderen, sturen trolls stapels bijna identieke brieven naar tientallen of honderden websites. Het is een nummerspel – als zelfs maar een paar ontvangers betalen, maakt de troll winst.
Hoogdruk tactieken: De brieven eisen vaak een hoge "schikking" of "licentie" vergoeding binnen een korte tijd (soms slechts een week). Ze kunnen grote wettelijke schadevergoedingen noemen (zoals tienduizenden dollars per afbeelding) om je bang te maken.
Licenties achteraf: Veel trolls kaderen hun eis als een aanbod om je gebruik te "legitimeren" door een retroactieve licentie te kopen. Ze kunnen bijvoorbeeld beweren dat je een rechtszaak kunt vermijden door nu een eenmalige vergoeding te betalen. Het addertje is dat deze vergoeding meestal vele malen hoger is dan wat een normale stockfoto licentie zou kosten.
Agressieve toon: Trollbrieven lezen vaak meer als bedreigingen dan als beleefde kennisgevingen. Je kunt je geïntimideerd voelen door formele taal en juridisch jargon. Sommige doen zich zelfs voor als legitieme advocatenkantoren of "compliance"-agentschappen.
Veel voorkomende namen die je misschien hoort zijn agentschappen zoals PicRights (vaak vertegenwoordigd nieuwsorganisaties zoals Reuters of AFP), Copytrack (een in Duitsland gevestigde foto-tracking service), of zelfs bekende stockbedrijven zoals Getty Images die een reputatie hebben voor harde tactieken. Echter, het label "troll" wordt meestal gebruikt wanneer de nadruk ligt op het snel innen van geld in plaats van het echt verdedigen van creatieve rechten.
Praktijkvoorbeeld: Een kleine blog ontving ooit een eis van Getty Images voor een afbeelding die zij dachten gratis te kunnen gebruiken. In feite had de blogger de foto op een stocksite gekocht (en had zelfs een account dat de licentie toonde), maar het geautomatiseerde systeem van Getty pikte dat detail niet op en stuurde toch een "inbreuk"-melding. Het kostte wat speurwerk en onderhandeling om aan te tonen dat het gebruik correct gelicentieerd was, maar de ervaring laat zien hoe gemakkelijk een troll-achtige brief kan arriveren, zelfs als je niets verkeerds hebt gedaan.
Hoe kun je zien of een claim legitiem of een scam is?
Het ontvangen van een auteursrechteisbrief kan schokkend zijn. De volgende stap is om het zorgvuldig te evalueren in plaats van meteen in paniek te raken. Hier zijn praktische tips om een geldige claim van een trollenscam te onderscheiden.
Wie heeft de brief of e-mail gestuurd?
Google de naam van het bedrijf of advocatenkantoor. Bekende trolls zoals PicRights, Copytrack of Voltage Pictures duiken vaak op in forums en nieuwsverhalen over scams. Als beoordelingen en discussies hen als trolls bestempelen, wees dan voorzichtig. Let echter op dat zelfs echte bedrijven derde partijen kunnen inschakelen; bijvoorbeeld, PicRights heeft in het verleden Reuters of Getty legitiem vertegenwoordigd. Zoek naar een echt straatadres, telefoonnummer en de naam van een advocaat. Als de contactinformatie dubieus is (zoals een Gmail-adres of een buitenlands nummer), is dat een rode vlag. Maar wees ook op je hoede: sommige trolls doen zich voor als een grote uitgeverij of advocatenkantoor. Als je twijfelt, doe dan wat onderzoek of vraag om referenties van anderen die soortgelijke brieven hebben ontvangen.
Een legitieme auteursrechteis bevat meestal specifieke details:
Exact geïdentificeerd materiaal: Een echte kennisgeving wijst op de specifieke afbeelding of het materiaal dat je hebt gebruikt (vaak een kleine lage-resolutieversie of een URL). Het kan beschrijven waar het op je site verscheen (zoals een blogpost-URL en datum).
Auteursrechteigenaar en registratie: Echte eigenaren vermelden vaak hun geregistreerde auteursrechtnummer (in de VS) of noemen op zijn minst het werk. Als de brief alleen zegt "u heeft ons auteursrecht geschonden" zonder bewijs, wees dan sceptisch. Vraag bij twijfel de afzender om eigendomsbewijs (bijvoorbeeld vraag hen om het registratiedocument of een screenshot van hun werk te verstrekken). Een eerlijke eigenaar zou bereid moeten zijn iets te laten zien; een oplichter zal ontwijken.
Verklaring van vergoeding: Let op hoe ze op het geëiste bedrag zijn gekomen. Een buitensporige vergoeding zonder uitleg (bijvoorbeeld "$4.400 voor 200 afbeeldingen" of "$1.800 per afbeelding, betalen voor vrijdag") is verdacht. Legitieme auteursrechtwetgeving staat statutaire schadevergoedingen toe, maar trolls citeren vaak het maximum om je te intimideren. Als een echt bedrijf kosten in rekening brengt, zullen ze meestal uitleggen of dit een licentievergoeding is, een schikking voor eerder gebruik, enz. Een mysterieus vast tarief is meer troll-achtig.
Tijdlijn en druk: Trollbrieven eisen vaak snelle actie ("Reageer voor 10/01 of riskeer juridische stappen.") zonder je tijd te geven om details te verifiëren. Als de deadline erg kort is of ze dreigen met een onmiddellijke rechtszaak, pauzeer en kijk beter. Echte cease-and-desist-brieven kunnen nog steeds een deadline stellen, maar ze laten meestal wat ruimte voor discussie.
Herken je de afbeelding of inhoud in kwestie?
Zo niet, dan kan het een vergissing zijn (bijv. de troll heeft de verkeerde URL of richt zich op je site door een brede zoekopdracht). Reageer beleefd dat je die inhoud niet op je site ziet. Soms verzamelen trolls gegevens slecht en kunnen ze het inbreukmakende materiaal verkeerd identificeren. Als ja, herinner je hoe je het hebt verkregen. Als je de afbeelding van Google Images of een andere website zonder toestemming hebt genomen, zou je inderdaad iets verschuldigd kunnen zijn. Maar als je het van een bekende bron hebt, controleer dan de licentie of voorwaarden van die bron. Bijvoorbeeld, als het op Pexels of Unsplash stond, zou het gratis moeten zijn - je zou dat moeten vermelden. Als je het van Shutterstock of Adobe Stock hebt gekocht, zou je een bon of accountrecord moeten hebben. Als je het zelf hebt gemaakt of toestemming hebt van de maker, noteer dat. Verzamel in ieder geval welk bewijs je ook hebt (bonnen, licenties, originele bestanden met metadata, e-mailbevestigingen).
Kijk naar typisch "trollen" gedrag
Traditioneel juridisch protocol (en beleefdheid) begint vaak met een cease-and-desist-brief waarin je wordt gevraagd de inhoud te verwijderen, niet onmiddellijk een schikkingsvoorstel. Als het eerste wat je hoort "nu betalen" is, is het waarschijnlijk een trollentactiek. Trolls verduidelijken zelden hun relatie tot het auteursrecht. Ze kunnen zeggen "we vertegenwoordigen de auteursrechthebbende" maar zullen geen echte naam of contactpersoon identificeren. Een legitieme advocaat of agent moet duidelijk aangeven wie ze vertegenwoordigen (bijv. "namens fotograaf John Smith"). Als de eis een rond, hoog bedrag is (zoals $500 of $1.000) zonder uitleg, is dat verdacht. Werkelijke schade of licentiekosten hebben meestal enige onderbouwing (zoals een per-dag- of per-indruk-tarief, of de vergoeding die je oorspronkelijk zou hebben betaald).
Zoals eerder vermeld, als ze je maar een paar dagen geven en aandringen op onmiddellijke betaling (vooral naar een willekeurige rekening of online formulier), wees voorzichtig. Je verdient tijd om te beoordelen. Ook, als ze alleen Bitcoin of een vreemde betaling accepteren, is dat zeker een scamteken. Soms blijven trolls je lastigvallen, zelfs nadat je de inhoud hebt verwijderd. Als hun eisen escaleren zonder enige echte onderhandeling, bluffen ze waarschijnlijk.
Controleer auteursrechtregistraties
Als je grondig wilt zijn en het bedrag groot is, kun je de database van het U.S. Copyright Office doorzoeken (als de brief beweert dat er een Amerikaans auteursrecht is) om te zien of het werk is geregistreerd en wie het bezit. Als de troll een registratienummer claimt, kun je het Copyright Office bellen om het te verifiëren. Veel trolls hebben geen geregistreerde auteursrechten (vooral als ze gebruik maken van een collectief of willekeurige afbeeldingen uploaden). Zonder registratie kunnen ze je in de VS eigenlijk niet aanklagen totdat het is geregistreerd. Dit ontkracht hun eisbrief niet automatisch, maar het is nuttige informatie.
Als de claim aanzienlijk is (honderden of duizenden dollars) of je je verloren voelt, raadpleeg dan een auteursrechtadvocaat. Zelfs een eerste telefoontje kan je helpen inschatten hoe serieus de claim is en wat je in reactie kunt zeggen. Veel advocaten geven een snel oordeel gratis of tegen lage kosten. Soms kan het alleen al doorsturen van de brief naar een advocaat voldoende zijn om een troll tot stoppen te brengen (ze geven vaak toe als er een echte advocaat bij betrokken is).
Onthoud, pauzeer voordat je reageert. Deze eisbrieven zijn meestal dreigender dan wettelijk dwingend. Je hebt over het algemeen tijd om te verifiëren. Geef niet toe aan fout in je eerste antwoord en negeer ze niet volledig (we zullen uitleggen waarom verderop). Gebruik voor nu de bovenstaande controles om te bepalen of dit een legitieme claim is of waarschijnlijk een troll.
Afbeeldingen van platforms zoals Pexels gebruiken
Veel ontwikkelaars wenden zich tot gratis afbeeldingsbibliotheken zoals Pexels, Unsplash of Pixabay om copyrightproblemen te vermijden. Deze sites bieden duizenden foto's aan onder zeer permissieve licenties. Bijvoorbeeld, de eigen licentie van Pexels stelt je in staat om "de Inhoud te downloaden, gebruiken, kopiëren, wijzigen of aanpassen voor commerciële of niet-commerciële doeleinden" zonder te betalen of te attribueren (voor afbeeldingen die niet als CC0 gemarkeerd zijn). Unsplash heeft een soortgelijke "gratis te gebruiken" licentie, met kleine beperkingen: je mag de foto niet als zodanig verkopen (geen afdrukken op mokken of t-shirts die alleen de ongewijzigde foto zijn) en je mag niet impliceren dat een persoon op de foto je product onderschrijft zonder toestemming.
Je kunt Pexels/Unsplash-afbeeldingen op je website, blog, app, enz. gebruiken, zelfs commercieel, zonder een licentie te kopen. Je kunt ze bijsnijden, filteren of combineren met andere elementen. Het is niet nodig de fotograaf te vermelden (hoewel het geven van krediet beleefd en aangemoedigd wordt wanneer je dat kunt). Deze licenties staan bewerking expliciet toe. In tegenstelling tot sommige Creative Commons-regels hoef je je wijzigingen niet te delen of het niet-commercieel te houden. Ga je gang en pas het aan aan je ontwerp. Je kunt de foto niet eenvoudigweg doorverkopen op zichzelf. Bijvoorbeeld, je kunt een gratis afbeelding gebruiken als onderdeel van een ontwerp of marketingbanner, maar je kunt het niet van Pexels/Unsplash halen en als print of NFT verkopen. Wees ook voorzichtig als een afbeelding een persoon of handelsmerk bevat; de licentie dekt het auteursrecht van de foto, maar er kunnen aparte model- of logoreleasekwesties ontstaan (hoewel dit zeldzaam is voor typisch webgebruik).
Het gebruik van deze gratis afbeeldingen is over het algemeen veilig voor trolls. Een copyrighttroll zal je waarschijnlijk niet lastigvallen als de afbeelding legitiem is verkregen van Pexels/Unsplash onder de voorwaarden. Die platforms bedoelen hun inhoud precies voor doeleinden zoals die van jou te worden gebruikt. Maar, hier is een waarschuwing: af en toe belandt er inhoud op deze sites die iemand niet bezat. Als iemand een auteursrechtelijk beschermde foto uploadt (bijv. een foto van de Eiffeltoren 's nachts of een beroemdheid) zonder te beseffen dat ze dat eigenlijk niet kunnen doen, dan zou je kunnen denken dat de afbeelding gratis te gebruiken is terwijl dat niet zo is. In zeldzame gevallen kunnen trolls of zelfs de oorspronkelijke artiest je dan alsnog benaderen.
Mis het voorbeeld uit de praktijk hieronder niet.
Premium content
Log in om verder te gaan
Hoe te Reageren op een Brief van een Trollend Bedrijf
Als je vaststelt dat de claim echt zou kunnen zijn, of zelfs als je gewoon op veilig wilt spelen, hier is een stapsgewijs plan om te reageren op een aanmaningsbrief zonder in paniek te raken.
Blijf kalm en handel snel. Raak niet in paniek, maar negeer de brief ook niet. Het negeren van een legitieme claim kan het erger maken (ze kunnen escaleren naar een rechtszaak, zelfs als het onwaarschijnlijk is). Tegelijkertijd is er geen reden om onmiddellijk naar je portemonnee te grijpen. Als je de afbeelding/inhoud zonder toestemming hebt gebruikt, verwijder deze dan onmiddellijk van je site. Dit toont goede wil en beperkt eventuele blootstelling aan "opzettelijke inbreuk". Als de inhoud door gebruikers is gegenereerd (zoals een forumbericht of blogcommentaar), informeer de gebruiker en overweeg een DMCA-verwijderingsverzoek in te dienen als je er een hebt. Het verwijderen van de inhoud betekent geen aansprakelijkheid; het voorkomt eenvoudigweg verder ongeautoriseerd gebruik.
Wanneer je antwoordt, houd het professioneel en beleefd. Je kunt opsommingstekens of korte alinea's gebruiken om elk punt duidelijk te behandelen. Bijvoorbeeld:
Ontvangst bevestigen: "Bedankt voor uw kennisgeving van [datum]."
Actuele actie aangeven: "We hebben de betreffende afbeelding van onze site verwijderd terwijl we deze zaak onderzoeken."
Om verduidelijking vragen: Als je niet zeker weet hoe de troll je site heeft geïdentificeerd of als ze bewijs kunnen leveren, zeg dat dan. Bijvoorbeeld: "Kunt u de specifieke details (auteursregistratienummer of titel van het werk) geven waaruit blijkt dat u of uw klant deze afbeelding bezit?" Dit legt de bal weer bij hen. Vaak willen trolls niets delen, wat hen kan vertragen.
Je rechten claimen als je die hebt: Als je oprecht gelooft dat je in je recht staat (zeg dat de afbeelding van Pexels onder licentie was, of je hebt het correct gecrediteerd), vermeld dat dan beleefd en bied aan om eventueel bewijs door te sturen. "We hebben deze afbeelding van [site] gehaald die het vrij licentieert. We onderzoeken dit, maar het lijkt erop dat we het recht hebben om het onder die licentie te gebruiken."
Wees feitelijk, niet emotioneel: Vermijd excuses of bekentenissen zoals "Het spijt me zo, ik bedoelde niet om inbreuk te maken." Bekentenissen kunnen je blijven achtervolgen. Een stevige, feitelijke toon is beter. Bijvoorbeeld: "We waren ons niet bewust van enige inbreuk, maar we nemen deze zaak serieus."
Wijs tactvol op eventuele rode vlaggen: Als er iets in hun brief in tegenspraak is met wat je weet, merk dat dan voorzichtig op. "Uw brief vermeldt een merkafbeelding. Onze beoordeling suggereert echter dat de afbeelding publiek domein is (of we hadden licentienummer #12345 ervoor). Kunt u dit verduidelijken?"
Als je iets verschuldigd bent (zeg dat je een afbeelding van een betaalde stocksite verkeerd hebt gebruikt), heb je opties. Onderhandel naar beneden: Trolls beginnen vaak hoog. Het is oké om een tegenbod te doen. Je zou zoiets kunnen zeggen als: "We begrijpen de noodzaak om de eigenaar te compenseren. De afbeelding is beschikbaar op Shutterstock voor $150 voor een licentie; zou u een vergelijkbaar bedrag overwegen in plaats van de geëiste $1000?" Het artikel van de Illinois Bar over Getty adviseert om stockprijzen te controleren en een eerlijke marktwaarde aan te bieden.
Als je akkoord gaat met het betalen van een schikking (of licentievergoeding), sta erop dat je een schriftelijke vrijlating of schikkingsovereenkomst krijgt. Het moet zeggen dat zodra je het overeengekomen bedrag betaalt, de kwestie volledig is opgelost en er geen verdere juridische stappen zullen worden ondernomen. Dit beschermt je tegen dezelfde troll die later met meer claims terugkomt. Als ze niet willen toegeven en het bedrag groot is, raadpleeg dan een advocaat voordat je betaalt. Soms kan het alleen al hebben van een advocaat die terugschrijft ervoor zorgen dat een troll zijn eis laat vallen. Advocaten zijn goed in het pareren van die "angsttactieken".
Zelfs als je weet dat het een troll is, wees niet onbeleefd in je antwoord. Advocaten voegen soms je reacties bij gerechtelijke documenten, en respectvol zijn ziet er beter uit. Scheld de afzender niet uit en beledig hen niet, zelfs als je woedend bent. Trolls rekenen op boze reacties om hen te laten zien dat je zult betalen om hen weg te laten gaan. Bewaar alle communicatie (bewaar e-mails, brieven, notities van telefoongesprekken). Maak screenshots van je site met de afbeelding (en zonder, na verwijdering). Als je met de stocksite of de fotograaf hebt gesproken, noteer dan wat ze zeiden. Deze documentatie kan je zaak ondersteunen als het escaleert. Nadat je het directe probleem hebt aangepakt, maak er een gewoonte van om voortaan gelicentieerde inhoud te gebruiken. Sommige site-eigenaren besluiten alleen gratis CC0-afbeeldingen (publiek domein) of hun eigen foto's te gebruiken om elke twijfel te voorkomen. Anderen betalen vooraf voor stockafbeeldingen. Je zou ook clausules in contracten kunnen toevoegen als je ontwerpers inhuurt (waarin staat dat afbeeldingen gelicentieerd moeten zijn) of een map met bonnetjes/licentieovereenkomsten voor alle betaalde activa op je site bijhouden.
Echt wereldvoorbeeld: Een klein bedrijf verwijderde onmiddellijk de betwiste afbeelding en schreef terug, "We hebben de foto verwijderd en vragen u vriendelijk om bewijs van eigendom te leveren. We staan open voor een eerlijke oplossing." De troll (PicRights) realiseerde zich dat de site-eigenaar bovenop de zaak zat en liet uiteindelijk de eis vallen. In een ander geval ontving een blogger een brief van Getty en reageerde door te laten zien dat hij de afbeelding van Shutterstock had gekocht (inclusief factuur). Getty trok zich terug na het zien van het bewijs. Deze verhalen tonen aan dat een gemeten reactie vaak werkt.
Verschil Tussen Trolbedrijven en Echte Auteursrechthouders
Het kan lastig zijn om een legitieme rechthebbende te onderscheiden van een trol, vooral omdat echte bedrijven soms ook sterke taal gebruiken. Hier zijn enkele aanwijzingen:
Wie bezit de inhoud?
Een echte auteursrechthouder is de oorspronkelijke maker (of iemand aan wie de maker rechten heeft verleend, zoals een uitgever). Een trol is meestal niet de maker. Als de brief afkomstig is van iemand die slechts een licentie heeft om de afbeelding te handhaven, kan dat zowel een legitieme agent als een winstgerichte trol zijn. Probeer te achterhalen wie erachter zit. Bijvoorbeeld, als de brief zegt dat "Getty Images (of haar dochteronderneming) deze afbeelding bezit," dan bezit Getty inderdaad veel foto's. Maar Getty's gebruikelijke aanpak is om een licentievergoeding aan te bieden; ze zullen zelden zomaar een willekeurige rekening van $1000 sturen zonder uitleg. Daarentegen kan een trolbrief zeggen "Getty Images vertegenwoordigers eisen betaling" maar heeft geen officiële Getty-contactinformatie, wat vreemd is.
Formaliteit en detail
Legitieme kennisgevingen (van bekende bedrijven of advocaten) verwijzen vaak naar een specifiek werk met titel en datum, en bieden mogelijk een kans om het te licentiëren. Ze kunnen beginnen met een beleefde "cease-and-desist" toon. Trolbrieven daarentegen kunnen die formaliteit overslaan en direct springen naar "inbreuk, betaal nu of anders." Ook zal een echte auteursrechthouder vaak bewijs sturen, zoals screenshots van hoe je de afbeelding hebt gebruikt. Trollen voegen soms een afbeeldingfragment toe, maar het komt misschien niet eens van je site – het kan een generiek stockvoorbeeld zijn.
Bereidheid om te onderhandelen
Echte auteursrechthouders willen wel gecompenseerd worden, maar ze hebben ook reputaties te beschermen. Als je om bewijs vraagt of je situatie uitlegt, is het team van een legitieme eigenaar eerder bereid om het redelijk op te lossen. Trollen willen over het algemeen alleen betaald worden en zullen je de koude schouder geven als je ze in twijfel trekt. Ze zijn niet geïnteresseerd in een eerlijke marktlicentie; ze willen een snelle overwinning. Een echte claim komt met enige onderbouwing (zoals "geregistreerd bij het US Copyright Office, registratie nr. XX" of een creatiedatum). Trollen negeren registratie vaak helemaal, omdat veel auteursrechten niet zijn geregistreerd. Vergeet niet dat zonder registratie (in de VS) ze niet kunnen aanklagen totdat het geregistreerd is. Trollen hebben meestal geen registraties voor alle afbeeldingen die ze aandragen, dus vertrouwen ze op angst in plaats van op daadwerkelijke rechtszaken.
Getty Images is een legitiem agentschap - maar het heeft een trollige reputatie verdiend vanwege de manier waarop het ongeoorloofd gebruik achtervolgt. Toch bezit Getty zijn afbeeldingen, en het is bekend dat het af en toe zaken tot aan de rechtbank doorzet. Ondertussen hadden bedrijven zoals Righthaven (niet meer actief) letterlijk geen eigen inhoud; ze kochten auteursrechten van ter ziele gegane kranten alleen om bloggers aan te klagen. Dat is de klassieke trolzet. Of overweeg een nieuwe start-up genaamd CopybotX (hypothetisch) die opduikt en beweert auteursrechten voor elk merk te handhaven – als je nog nooit van hen hebt gehoord, kunnen ze een trol zijn.
Auteursrecht-trollen kunnen eng zijn, maar je bent niet hulpeloos. De beste verdediging is kennis en voorbereiding. Vergeet ten slotte niet dat preventie de beste remedie is. Voordat je een afbeelding op je site plaatst, vraag: "Heb ik het recht om dit te gebruiken?" Als het antwoord ja is (met bewijs ter ondersteuning), heb je al 90% van het probleem aangepakt. Als je ooit onzeker bent, vervang de afbeelding dan door een waarvoor je wel rechten hebt. Door deze praktijken te volgen en je hoofd koel te houden, bescherm je je site en portemonnee tegen auteursrecht-trollen - en slaap je rustiger in de wetenschap dat je elke verrassende juridische kennisgeving aankunt die op je pad komt.